Powstanie Styczniowe

W okresie Powstania Styczniowego, okolice Różana znajdowały się w rejonie działania Jakuba Jasińskiego, Polikarpa Dąbkowskiego, Konstantego Ramotowskiego, Józefa Trompczyńskiego. Ten ostatni dowódca był najbardziej aktywny na wspomnianym terenie. Ze swym oddziałem brał udział w bitwach i potyczkach pod Drążdżewem i Różanem. Instrukcje walki opracowane przez dowódców powstańczych nakazywały oszczędzanie własnych oddziałów i unikanie przez nich walk otwartych z Rosjanami. Nie słychać więc w tym powstaniu o wielkich i krwawych bitwach, dużo jest jednak potyczek i leśnych walk 'podjazdowych'. Do dzisiaj w terenie spotkać można ślady i pamiątki po tamtych wydarzeniach np. krzyży powstańczych. Państwowa Służba Ochrony Zabytków odnotowuje na Ziemi Różańskiej kilkanaście takich miejsc. Pod Szygami, 4 km od Różana, 16 lipca 1863 roku, został wytropiony i częściowo rozbity oddział J.Trompczyńskiego. Kilka dni wcześniej, ten sam oddział, stawił Rosjanom długi i skuteczny opór na otoczonej mokradłami Polskiej Kępie pod Drążdżewem . Atakowała ich kompania Rosjan, dysponująca armatami 12 i 24 funtowymi. Literatura wspomina, że 21 sierpnia, na skarpie w okolicach mostu na Narwi, walczył inny oddział powstańczy.

Na mocy ukazu cara z 1869 roku, od 19 maja 1870 roku, za pomoc w powstaniu i sprzyjaniu jego uczestnikom, Różan traci prawa miejskie. Mając status osady zostaje włączony do gminy Sieluń.


Materiały:

• R.Juszkiewicz "Powstanie Styczniowe na Mazowszu" Warszawa 1992.
• L.Ratajczyk "Polska wojna partyzancka 1863 - 1864" Warszawa 1966.
• J.Piłsudski "Zarys historii militarnej Powstania Styczniowego" Warszawa 1929.
• R.Waleszczak " Przasnysz i powiat przasnyski w latach 1866 - 1939" Przasnysz 1999.